Niet om aan te horen!
Het onderschatte belang van vocale communicatie
Inhoud natuurlijk belangrijk, maar veel minder dan we denken.
We weten allemaal wel dat het effect van non-verbale communicatie (houding en gedrag, gebaren) veel groter is dan dat van onze verbale communicatie (zeg maar de inhoud van wat we communiceren). Daar werd kortgeleden door de jury van de nationale debating wedstrijd voor jongeren terecht aandacht aan besteed.
Veel minder bekend is dat het effect van onze vocale communicatie ook groter is dan dat van de inhoud. Daarbij kun je denken aan alles wat je met je stem kunt doen, klank, intonatie, scherpte, variatie. Je wanboft als je stem niet, zoals bij de meeste mensen, binnen een bandbreedte blijft. Dan wordt je stemgeluid van nature bijvoorbeeld te hoog, te schel of juist te diep, te zwaar is. Dat is niet prettig om naar te luisteren en vermindert het effect van je inhoudelijke boodschap.
Onderzoek
Er is veel onderzoek gedaan naar het effect van de drie communicatiekanalen:
- Verbale communicatie: van 5 tot 10 procent
- Non-verbale communicatie: van 60 tot 70 procent
- Vocale communicatie: van 10 tot 20 procent
Alhoewel de uitkomsten variëren is de boodschap duidelijk: als je wilt werken aan het effect van je communicatie is een heldere inhoudelijke boodschap van belang, maar let vooral op je non-verbalen en vocalen!
Voorbeeld
Om het belang van het toepassen van alle mogelijkheden te illustreren, geef ik vaak het volgende voorbeeld dat zowat door iedereen wordt herkend. Stel je een leraar voor die een verhaal houdt. De inhoud daarvan is van belang. Maar hij staat stram, zowat bewegingloos voor de klas en zijn stemgeluid is eentonig, zonder variatie. Wat gebeurt er dan in de klas: men valt in slaap, geen effect. Saai zullen de leerlingen zeggen.
Je zal het maar hebben
Ik noem nog twee (persoonlijke) voorbeelden uit het dagelijks nieuws. Sportliefhebbers zullen ze waarschijnlijk herkennen. Barbara Schett doet verslag van belangrijke tennistoernooien, vaak tezamen met oud-toppers als Mats Wilander en John McEnroe.. Als voormalig professioneel tennisser is haar verhaal bijna altijd interessant, maar o die stem van haar… Ik kan er nauwelijks naar luisteren. En dan onze eigen Femke Bol. Wat een fantastische atleet en wat een heerlijk spontane jonge vrouw! Zo jammer dat haar stem in de te hoge regionen zit.
Ja, er is wat aan te doen
Voor ons allemaal geldt: je hoeft echt geen top debater te zijn. Maar wil je meer effect van je communicatie let dan niet alleen op de inhoud van je verhaal. Kijk hoe je je non-verbalen en vocalen meer kan inzetten! Oefenen dus! Voor de spiegel! En als ik deelnemers in teamsessies liet oefenen, was men vaak verrast door het snelle resultaat.
Ik ken verder velen die met steun van logopedisten hun stem “aangenamer” hebben kunnen maken, waarmee hun totaalbeeld als persoon aan kracht won.
Persoonlijke smaak? Zeker, want onderdeel van inter-actie!
Wat heeft hij (of zij) een prettige stem! We hebben allemaal wel zo’n voorbeeld. Natuurlijk is is hier sprake van persoonlijke smaak. Ik breng dit naar voren omdat de inzet en het effect van vocale communicatie altijd onderdeel is van de inter-actie. Dat betekent dat het effect ook afhangt van jou als luisteraar. Neem nou Femke Bol, een van mijn twee persoonlijke voorbeelden. Mijn sympathie en respect voor haar is zo groot dat haar stem me wel opvalt, maar ik blijf moeiteloos naar haar luisteren!
Laurens
24-06-2024
