De film Close, toonbeeld van empathie

Gisteren de film “Close” gezien, prachtig, een aanrader.

In een van de vele, lovende recensies las ik dat zij de film ook zien als een toonbeeld van empathie. In dit geval het vermogen van Lukas Dhont, de jonge Belgische filmmaker, zich te verplaatsen in de leefwereld en vriendschap van twee prepuberale jongens. Van dat vermogen had hij al eerder een staaltje weggegeven in zijn eerste film “Girl”.

In volgende bijdragen zal ik zeker verder ingaan op het begrip empathie, maar vandaag sla ik een brug naar de interactietheorie van Cuvelier.

In zijn standaard werk “De Stad van Axen” leidt hij ons langs de zes kernhoudingen die we kunnen aannemen als we met een ander communiceren. Eén daarvan is Nemen. Dat staat voor Aannemen, In ontvangstnemen, Openstaan, Verwelkomen, Luisteren en Ja zeggen. Als je empathie definieert als het vermogen je te verplaatsen in anderen, is het logisch dat je denkt aan deze kernhouding van interactie. We weten allemaal uit eigen ervaring hoe prettig het is te interacteren met iemand die de kunst van deze kernhouding goed verstaat: je voelt je gehoord, je voelt je gezien. Anderzijds weet ik uit mijn praktijkervaring hoeveel er nog geoefend moet worden met deze Ja-houding om dit effect bij de ander te bereiken. Hoe vaak moeten we bijvoorbeeld onszelf niet betrappen op ongeduld: we luisteren een tijdje goed, maar dan willen we toch graag ook zelf wat laten horen.

Op een dieper niveau van interactie speelt nog iets belangrijks dat onze empathie in de weg kan staan. Namelijk onze eigen opinies en (voor)oordelen, die ons onbevangen verplaatsen in de ander moeilijk kan maken. Ook dit is met oefenen te verbeteren, verondersteld dat je dat ook wilt.

Mijn advies: kijk en luister komende dagen eens goed naar jezelf als je met een ander communiceert: hoe goed luister je naar de ander en kun je dat onbevangen doen, los van je eigen opvattingen?